Το πρώτο επεισόδιο της σειράς ντοκυμαντερ του BBC Ways of Seeing από τον John Berger
και σημειώσεις
Episode 1
1/4
ο τρόπος που βλέπουμε είναι λιγότερο αυθόρμητος και φυσικός απ΄ότι θελουμε να πιστευουμε, ο τροπος που βλεπουμε βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στη συνήθεια και σε συμβάσεις
η προοπτική κανει το μάτι το κέντρο του ορατού κόσμου, αλλά το ανθρωπινο μάτι μπρορεί να βρίσκεται σε ένα μόνο μέρος μια δεδομένη στιγμή
3:10 η εφεύρεση της κάμερας αλλαξε οχι μόνο τί βλέπουμε αλλά και πώς το βλέπουμε
Djiga Vertov – the man with a movie camera
3:28 ο πίνακας (ζωγραφικής), όπως και το ανθρώπινο μάτι, μπορεί να βρίσκεται σε ένα μόνο μέρος μια δεδομένη στιγμή, η καμερα τον αναπαράγει καθιστώντας τον διαθέσιμο σε οποιοδήποτε μέγεθος, σε οποιοδήποτε χώρο, για οποιοδήποτε λόγο
η εικόνα του πίνακα του Boticcelli τώρα βρίσκεται στο πλάισιο της δικής σας ζώης και όχι στον αρχικό του χώρο.
ο,τιδήποτε βρίσκεται γύρω από την εικόνα είναι μέρος της σημασίας της, η μοναδικότητα της ειναι μερος της μοναδικότητας του μοναδικού μέρους του οποιου ειναι μέρος
ενα ακραίο παράδειγμα ειναι η θρησκευτική εικόνα
η πιστη την μετατρέπει
πισω από την εικόνα βρισκεται ο Θεός, μπροστά της οι πιστοί κλεινουν τα μάτια τους δεν χρειάζεται να την κοιτάξουν, ξερουν οτι ορίζει τον χώρο της σημασιας
η σημασία ή ενα μερος της εγινε μεταδόσιμη(transmittable)
η αναπαραγωγη (της εικόνας) μπορεί να χρησιμοποιηθέι για οποιοδήποτε λόγο
2/4
σχεδόν οτιδήποτε μαθαίνουμε για την Τεχνη μας ενθαρρύνει μια στάση και μία προσδοκία
κατάλογοι Μουσείων
market value
3:35 τι σημασίες αποκτούν αυτές οι αναπαραγώγές του Da Vinci όταν κρέμονται στους τοίχους των δωματίων ; πόσο διαφορετικές ειναι ολες αυτές οι σημασίες από την αυθεντική σημασία του έργου όταν το δημιούργησε ο Da Vinci;
3:52 η καμερα καθιστώντας τα έργα τέχνης μεταδόσιμα πολλαπλασιάσε τα πιθανά μηνύματα και κατέστρεψε την μοναδική αυθεντική τους σημασία . Κερδισαν τα έργα Τεχνης ή έχασαν από αυτό; και κερδισαν και εχασαν.
το πιο σημαντικό πραγμα με τις εικόνες ειναι οτι ειναι ακίνητες και σιωπηλές
5:52 επειδή οι εικόνες είναι ακίνητες και σιωπηλές και επειδή η σημασία δεν ειναι πια συνδεδεμένη με αυτές αλλά μεταδίδεται, προσφέρονται για ευκολη παραποίηση (manipulation)
μπορούν να χρησιμοποιηθουν για να στηρίξουν επιχειρηματα και απόψεις που είναι πολύ διαφορετικά από την αρχική τους σημασία. και επειδή οι εικόνες ειναι ουσιαστικά σιωπηλες και ακίνητες ο πιο προφανής τρόπος για να τις παραποιήσεις ειναι με τη χρήση κίνησης και ήχου
6:18 η καμερα κινείται για να απομονώσει μια λεπτομέρεια από το σύνολο, η σημασία της αλλάζει
6:50 η σημασία των εικόνων που δειχνουμε στην τηλεόραση μπορεί να αλλαξει πιο δραστικά
ΚΙΝΗΣΗ
πχ πίνακας Brugel
αλλα η δυσκόλια εγκειται οτι στην οθόνη οταν βλεπουμε ολοκληρο τον πίνακα, δεν βλέπουμε και πολλά από αυτόν, περιμένουμε την κάμερα να εστιάσει και να εξετασει λεπτομέρειες, και καθώς συμβάινει αυτό το αποτέλεσμα της κατανόησης αλλάζει
πχ μπορείς να επιλέξεις να δείξεις της στιγμές αφοσοίωσης (συνέχεια)
3/4
0:05 με διαφορετική κίνηση της κάμερας μπορεί να παρουσιαστεί ως ενα παράδειγμα ζωγραφικής τοπίου
ή πχ μπορέι να παρουσιαστούν οι λεπτομέρειες ως Ιστορία των ενδυμάτων ή κοινωνικών εθίμων. Πιο ευκολα μπορεί να παρουσιαστέι ως αφήγηση (narrative)
σε μια η ταινία οι λεπτομέριες πρέπει να επιλεγούν και να ανατοποθετήθουν ως αφήγηση που εξαρτάται από το χρονο που ξετυλίγεται , ωστόσο στον πίνακα όλες αυτές οι λεπτομέρειες ειναι ταυτόχρονες, στη ζωγραφική δεν υπάρχει χρονος που ξετυλίγεται
0:52 Οπως η σημασία αλλάζει με την κίνηση της κάμερας , η σημασία μετατρέπεται και με την προσθήκη ήχου
ΗΧΟΣ
0:58 Τοπίο Van Gogh
δίνονται λεπτομέρειες σχετικά με τις συνθηκες δημιουργιας του πίνακα και ντύνεται με μουσική υπόκρουση
η μουσική λειτουργεί σχεδόν χωρίς να το παρατηρήσουμε, η μουσική και ο ρυθμός αλλάζουν τη σημασία
1:54 πίνακας του Caravaggio
μουσική ιταλικής όπερας
μουσική εκκλησαστικής χορωδίας
ανέφερα οτι αφού η εικόνα ειναι μεταδόσιμη η σημασία της μεταμορφώνεται και παραποιέιται , δεν ειναι σταθερή, αλλάζει με την κάμερα καθώς κινείται, με τις λέξεις που μπαίνουν γύρω της , με την μουσική που την καλυπτει
3:38 οι εικόνες μπορούν να αλλάξουν και με αλλο τρόπο , όταν αναπαράγονται γίνονται είδος πληροφορίας που μεταδίδονται συνεχώς και πρέπει να αντέξουν μόνες τους απέναντι στις άλλες πληροφορίες που βρίσκονται στην ιδια σελίδα ή στην ιδια οθονη
4:12 η σημασία μιας εικόνας αλλάζει συμφωνα με τί υπάρχει πρίν ή μετά από αυτή
4:10 τι υπάρχει πριν και μετά
4:15 παραδειγμα Gοya
στο πλαισιο της εκπομπης
ζαππινγκ 1
ζαπινγκ 2
καθε φορά ο αντικτυπος του Goya μετατρέπεται
η αναπαραγώγή κάνει τη σημασία μιας εικόνας αμφίσημη, αυτό δεν είναι κακό αν συνειδητοποιούμε τί συμβαίνει
οι εικόνες μπορεί να χρησιμοποιηθούν σαν λέξεις, μπορουμε να μιλησουμε με αυτές , οι αναπαραγωγες (έργων τέχνης) μπορούν να κανουν ευκολη τη συνδεση της εμπειρίας της τεχνης με άλλες εμπειρίες
6:20 πχ εικόνες στον τοιχο
αυτό που απαγορεύει αυτή η αυθόρμητη διαδικασία ειναι η αναγκαστική μυθοποίηση (mystification) που περιβάλλει την τεχνη
πχ εικόνες σε καταλόγους βιβλίων Τεχνης
ο,τι η εικόνα κανει προσβασιμο, οι λέξεις το καθιστόυν απροσπέλαστο, ανήκει στο χώρο των ειδικών της Τέχνης (συνέχεια )
4/4
0:18 το συνοδευτικό κείμενο του πίνακα
ο συγγραφέας κρύβει τον πίνακα , η ελξη ειναι αυτό που ασκει ο πίνακας σε εμάς , είναι σα να μη θελει εμείς να το κατανοήσουμε με τους δικούς μας ορους, αυτή ειναι η μυθοποίηση (Mystification)
2:37 τα παιδιά μεχρει να εκπαιδευτούν σε αυτό και να δεχθούν τη μυθοποίηση βλεπουν τις εικόνες και τις ερμηνεύουν πολυ αμεσα, με τη δικη τους εμπειρία
πχ Caravaggio
ποιος ειναι αυτός ; ο Ιησούς, ένας ανδρας , μια γυναίκα
ανακαλυψαν κατι που οι ενήλικες δεν θα αναγωνωριζαν, επειδή συνδέουν αυτό που βλέπυν με τη δική τους εμπειρία, χωρίς να ξερουν το όνομα του καλλιτεχνη και τίποτα για τη ζωή του ή ότι ήταν ομοφυλόφυλος, είδαν αμέσως ποσο σεξουαλικά αμφιλεγόμενο ήταν το βασικό πρόσωπο
remix toi-m;e;e 